Scheelzien: veel mensen hebben er last van. Scheel kijken of een loensend oog wordt vaak als niet mooi ervaren. Daarnaast geeft het soms medische problemen.

Scheel kijken ontstaat meestal op jonge leeftijd, maar ook volwassenen kunnen het krijgen. Het goede nieuws: er is vaak iets aan te doen. Zeker als je er vroeg bij bent!

Vormen van scheel kijken

De medische term voor scheelzien is strabismus of strabisme. Scheelzien kent twee soorten: zichtbare scheelziendheid en onzichtbare scheelziendheid.

Zichtbare scheelziendheid

Als je letterlijk ziet dat het rechteroog in de linkerbroekzak kijkt, kijkt iemand zichtbaar scheel. Er kan sprake zijn van één of twee schele ogen. Eén oog staat of beide ogen staan dan naar binnen, buiten, boven of beneden. Iemand die scheel kijkt, ziet met beide ogen iets anders.

Onzichtbare scheelziendheid

Bij onzichtbaar scheel kijken kost het meer moeite om erachter te komen dat je het hebt. Klachten die mensen soms hebben zijn hoofdpijn en een strak gevoel in het voorhoofd. Ook een stijve nek of schouders en meer hoofdpijn in de loop van de dag komen voor. 

Het kan ook zijn dat je een hekel hebt aan 3D-films. Dat je ogen wegdraaien bij vermoeidheid. Of dat je de stuntel van de familie wordt genoemd, omdat je vaak dingen omver stoot. Een oogtest kan duidelijkheid geven.

Oorzaak van scheel kijken

Hoe komt het dat je scheel kijkt? Scheelzien kan komen door:

  • Te lange of korte oogspieren
  • Dat je niet scherp ziet. Hierdoor kun je niet met beide ogen precies dezelfde kant op kijken
  • Erfelijkheid. Scheelzien kan voorkomen in de familie
  • Een trauma. Een flinke klap op je hoofd kan leiden tot scheelstand van de ogen

Gevolgen van scheel kijken

Scheelzien bij kinderen kan leiden tot een lui oog. Het beeld van één oog wordt steeds onderdrukt. Hierdoor verdwijnt de prikkel tot ontwikkeling van gezichtsscherpte voor dat oog.

Dit heeft als gevolg dat dit oog steeds minder ziet en een lui oog wordt. Scheelzien is na het achtste levensjaar in principe niet te genezen. Daarvoor wél in sommige situaties. Bovendien zijn er meerdere behandelmethoden mogelijk.

Lui oog afplakken

Is scheelzien te behandelen?

Behandeling van scheel kijken draait om het opnieuw leren samenwerken van je ogen. Hoe jonger je bent, hoe groter de kans op succes. Scheelzien wordt ten eerste vaak behandeld door het oog af te plakken.

Verder kan scheel kijken worden behandeld met een bril. Met een ander soort brilsterkte, namelijk een prisma, kun je scheelstand opvangen. Als derde optie kunnen oefeningen voor de oogspieren verbetering geven. En dan is er nog optie vier: de ogen operatief recht laten zetten.

Tijd voor de oogarts?

Jonge baby’s kijken wel vaker scheel. Hun ogen zijn nog in ontwikkeling. Als het kindje moe is, kunnen de ogen scheef gaan staan. 

Is er na de leeftijd van zes maanden nog steeds sprake van regelmatig scheelzien? Vraag dan het consultatiebureau of de huisarts om advies of een verwijzing naar de oogarts.

Veel mensen hebben scheelzien zelf niet door, maar de omgeving wel. Betrap je jezelf erop dat je een oog in je kussen begraaft als je in bed leest? 

Of laat je je hoofd steunen op een hand als je leest of tv kijkt? Dan kijk je misschien stiekem liever met één oog. En kan er sprake zijn van onzichtbare scheelheid. Laat de opticien eens goed kijken.

Meer advies van Hans Anders